بسیاری از کسانی که به دنبال موقعیت شغلی پژوهشی در اروپا هستند حتما با علائم R1 تا R4 در آگهی استخدام مواجه شده‌اند. برای مثال یورواکسس در قسمت پروفایل محقق، سطح انتظار مؤسسه از محقق را با همین علائم مشخص می‌کند. در این مقاله قرار است شما را با این چهار سطح بیش‌تر آشنا کنیم و بدانیم هر علامت به چه معنی است. محققین سطوح مختلف در اتحادیه اروپا به‌صورت ذیل دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی فارغ از محل کار پژوهشگر خواهد بود چه خصوصی باشد چه دولتی: در شرکت‌ها، NGO ها ، مؤسسات تحقیقاتی، دانشگاه‌های تحقیقاتی یا دانشگاه های علمی کاربردی. باید توجه داشت که هر مؤسسه‌ای بر اساس نیاز و بودجه خود پیشنهاد استخدام می‌دهد، برای مثال کسی که فقط شرایط R1 را دارد، نباید برای شغل زیر (تصویر) اقدام کند. از طرفی دیگر، کسی که دارای شایستگی‌های R4 است در صورت انتخاب شغل زیر باید با حقوق محقق R3 کار کند.
R1: محقق مرحله اول (تا مقطع دکترا)
R2: محقق رسمی (دارندگان دکترا یا معادل آن که هنوز کاملاً مستقل نیستند)؛
R3: محققان جاافتاده (محققانی که به سطحی از استقلال رسیده‌اند)؛
R4: محققان برجسته (محققانی که حوزه یا زمینه تحقیق خود را رهبری می‌کنند).
محقق مرحله اول یا تازه‌کار (First Stage Researcher, R1)
این پروفایل شامل افرادی است که باید تحت راهنمایی و مشاوره در صنعت، مؤسسات تحقیقاتی یا دانشگاه‌ها تحقیق کنند از جمله داوطلبان دکترا. یعنی کسانی که به‌دنبال موقعیت دکتری هستند، باید به‌دنبال آگهی‌هایی باشند که سطح مورد انتظار را R1 اعلام می‌کنند.
محققان R1 باید دارای این مشخصات باشند:
– توانایی انجام تحقیقات تحت راهنمایی و مشاوره را داشته باشند.
– جاه‌طلبی لازم برای توسعه دانش روش‌شناسی و نظم تحقیق را داشته باشند.
– درک خوبی از یک رشته تحصیلی را نشان بدهند.
– تحت مشاوره و راهنمایی، توانایی تولید داده را نشان دهند.
– توانایی تجزیه و تحلیل انتقادی، ارزیابی و پردازش ایده‌های پیچیده و جدید را داشته باشند.
– بتوانند نتیجه تحقیق (و ارزش آن) را برای همکاران پژوهشی توضیح دهند.
مشخصات مطلوب:
– مهارت‌های زبانی به‌خصوص برای ایجاد ارتباط در یک محیط چندملیتی!
محقق رسمی یا شناخته‌شده (Recognised Researcher, R2)
دارندگان مدرک دکترا یا معادل آن که هنوز کاملاً مستقل نیستند می‌توانند برای شغل‌های دسته R2 درخواست دهند. برای مثال اگر برای موقعیت پسادکتری (Postdoctoral researcher) اقدام می‌کنید حداقل باید به این سطح رسیده باشید. کسانی که به این حد رسیده باشند می‌توانند به‌عنوان دستیار پژوهشی (Assistant researcher) و استادیار (Assistant professor) نیز استخدام شوند. البته توجه داشته باشید که رتبه‌بندی علمی و عناوین آن ممکن است در کشورهای مختلف تعریف متفاوتی داشته باشد. برای مثال شما ممکن است با مدرک کارشناسی ارشد نیز بتوانید به‌عنوان دستیار پژوهشی در یک مؤسسه شروع به کار کنید. همچنین معمولاً صرف داشتن مدرک دکتری نمی‌توان استادیار شد و باید حداقل به یکی از دو سطح بعدی (R3 یا R4) رسید.
محققان R2 باید علاوه بر ویژگی‌های سطح قبلی، دارای مشخصات ذیل نیز باشند.
– درک منسجمی از یک زمینه تحقیقاتی داشته و تسلط خود را بر پژوهش‌های مرتبط با آن زمینه نشان دهند.
– توانایی تصور، طراحی، اجرا و انطباق یک طرح پژوهشی را با حفظ یکپارچگی نشان دهند.
– بتوانند مرزهای دانش را با تحقیقات خود جلو ببرند به‌طوری‌که دست‌آوردهای آن‌ها شایسته انتشار یا ثبت اختراع تحت داوری‌های ملی و بین‌المللی باشد.
– قابلیت تجزیه و تحلیل انتقادی، ارزیابی و تلفیق ایده‌های جدید و پیچیده را از خود نشان دهند.
– مسئولیت پیشرفت شغلی خود را به عهده گرفته و آن را مدیریت کند، اهداف شغلی واقعی و قابل دستیابی خود را تعیین کند، و روش‌هایی را برای بهبود قابلیت اشتغال خود شناسایی و توسعه دهد.
– توانایی ارائه مقاله‌های مشترک در همایش‌ها و کارگاه‌ها را داشته باشند.
مشخصات مطلوب:
– دستور کار صنعت و سایر بخش‌های مربوط به اشتغال را می‌فهمند.
– ارزش کار تحقیقاتی آن‌ها را در زمینه محصولات و خدمات صنعت و سایر بخش‌های مربوط به اشتغال می فهمند.
– می‌توانند با جامعه گسترده‌تر و به طور کلی با جامعه در مورد زمینه‌های تخصصی خود ارتباط برقرار کنند.
– می‌توان انتظار داشت که پیشرفت‌های فنی، اجتماعی و یا فرهنگی را در یک جامعه دانش بنیان و در چهارچوب‌های حرفه ای رقم بزنند.
– می توانند محققان مرحله اول را راهنمایی کند و به آن‌ها کمک کنند تا در مسیر تحقیق و توسعه خود مؤثرتر و موفق‌تر باشند.
محقق جاافتاده یا مستقل (Established Researcher, R3)
این محققین به درجه‌ای از استقلال رسیده‌اند یعنی می‌توانند به تنهایی از پس چالش‌های یک پروژه برآیند. به‌عنوان حداقل مهارت باید بتوانند به تنهایی یک مقاله را بنویسند و نویسنده اصلی آن باشنند. برای پذیرش در این موقعیت‌ها باید انتشارات قابل توجهی (کمی یا کیفی) در زمینه موردنظر داشته باشند. محققین در این سطح می‌توانند پیشنهاد پژوهشی (پرپزال) بنویسند و جذب سرمایه یا حمایت مالی کنند. و البته واضح است که باید تمام قابلیت‌های دو دسته قبل را داشته باشند. کسانی که به این سطح رسیده باشند می‌توانند پژوهشگر ارشد (Senior researcher) و یا حتی دانشیار (Associate professor) باشند. البته باز هم تأکید می‌کنیم که در دنیای امروز رقابت بر سر موقعیت‌ها بسیار بالا است و برای رسیدن به حتی جایگاه تدریس (Lecturer) یا استادیاری باید دارای ویژگی‌های ممتاز بود.
محقق برجسته (Leading Researcher, R4)
محققانی هستند که رشته یا حوزه تحقیقاتی خود را رهبری می‌کنند. می‌توانند سرپرست یک گروه تحقیقاتی یا رئیس یک آزمایشگاه R&D در صنعت باشد. در رشته‌های خاص، محقق R4 می‌تواند کسی باشد که به‌تنهایی فعالیت می‌کند. این محققان دارای شهرت بین‌المللی در زمینه تحقیقاتی خود هستند که یک نمونه آن در میزان ارجاع به آن‌ها (Citation) جلوه می‌کند. انتشارات برجسته به‌خصوص کتاب دارند. در زمینه کاری خود صاحب‌نظر هستند و می‌توانند آینده آن را تجسم کنند. معمولاً برای سخنرانی در محافل علمی دعوت می‌شوند. این افراد شایسته آن هستند که به جایگاه استاد تمامی (Full professor) برسند.
لطفاً در مورد رده‌بندی پژوهشگران در کشور محل کار خود برای ما بنویسید و اگر نظری در مورد این مطلب دارید با دیگران در میان بگذارید.
هر گونه کپی برداری یا اقتباس از مطالب این تارنما بدون ذکر منبع (گیزپر)، شرعی و اخلاقی مجاز نیست.